CASESTUDIE RESTAURATIE DRAAISCHIJF BAKELIETEN TELEFOON

Hoe kunnen kunstogen gerestaureerd worden?

Mijn scriptie heb ik geschreven over de conservatie en restauratie van kunststoffen, meer bepaald van Bakeliet.  Fenol-formaldehyde is de eerste volledig synthetische kunststof uitgevonden door Dr. Leo Baekeland in 1907.

Hoewel kunststoffen vandaag de dag gezien worden als een goedkope producten, was dit bij het ontstaan eerder een luxe materiaal en werden er hoogwaardige producten, zoals sierobjecten en juwelen mee gemaakt. Toen het later in grote aantallen gemaakt kon worden, democratiseerde de prijzen en vond het toegang tot een reeks toepassingen die vandaag niet meer weg te denken zijn zoals elektricteitsonderdelen, radio’s en telefoons.

Van kunststoffen wordt over het algemeen gedacht dat ze niet verouderen, toch verouderen ze wel degelijk ten gevolge van oxidatie en hydrolyse.  Bij fenol-formaldehyde treedt ten gevolge van Uv-straling een oxidatieve afbraak aan het oppervlak op.  Hierdoor verliest het materiaal zijn glans, wordt het dof en vervagen de kleuren.  De grondstof vergeeld op zichzelf ook, maar dat is minder waarneembaar omdat bakeliet in donkere tinten werd gekleurd.  Daarnaast kan ook fysieke schade ontstaan zoals krassen, breuken en barsten.

Hoewel de degradatieprocessen van kunststoffen goed bekend zijn is er nood aan meer kennis over hoe ze gerestaureerd moeten worden.

Ik heb getracht met mijn kennis als keramiek restaurator antwoorden te vinden over de restauratie van bakeliet.  Een goed voorbeeld hiervan is het aanvullen van een ontbrekende zone.

De draaischijf van deze Siemens Telefoon in bakeliet (rond 1940) werd beschadigd door een externe impact en waarbij een stuk afgebroken en verloren gegaan is.

Ontbrekende elementen worden in de restauratie van keramiek gereconstrueerd met behulp van mouleertechnieken.  Op een intacte zone van de draaischijf werd een siliconemal gemaakt die daarna op de beschadigde plaats werd geplaatst.  Via het gietkanaal worden de ontbrekende holte ingegoten met een gekleurd epoxyhars met goede verouderingseigenschappen (Fynebond)

Met deze methode is het mogelijk om bij kunststoffen, zoals bakeliet ontbrekende elementen te reconstrueren.